Liva Rindom Tofte Politisk nestleder, Studentersamfundet i Trondheim
Publisert: Oppdatert:
Dette er et debattinnlegg. Det gir uttrykk for debattantens egen holdning.

Har du hatt sex med nokon som låg heilt stille? Korleis visste du at dei ville?

Dagens straffelov definerer voldtekt som å skaffe seksuell omgang ved «vold eller truande atferd», eller ved at motpart er «bevisstløs eller av andre grunner ute av stand til å motsette seg handlingen». Samstundes veit me at den vanlegaste reaksjonen offer har på overgrep, er å fryse til. Å fryse til i redsel er eit klart signal om at ein ikkje ønsker vidare seksuell omgang. Loven som den står i dag, klarar ikkje å fange opp dette som ei valdtekt, men mindre overgriper innrømmer valdtekten.

Er det tilnærma lik heilt lovleg å voldta i Noreg i dag? Mange utsatte anmelder ikkje, det er ikkje nok ressursar til grundig nok etterforsking, dei fleste saker blir henlagt, og det er vanskelig å framlegge tilstrekkelig bevis. Til slutt har vi ei lov som ikkje dekker den vanlegaste forma for valdtekt. Resultatet er at nesten ingen blir dømt.

Dei som har størst sannsyn for å voldta, er mennesker som har gjort det før. Å fange opp desse personane, og gi dei ei dom, blir ei enormt viktig oppgåve for å forhindre fleire valdtekter. Me treng å dømme fleire overgriparar.

Sverige og Danmark definerer valdtekt som seksuell omgang utan samtykke eller frivillig deltakelse. Tolv land i Europa har i dag ei samtykkelov, og to land er i gang med å innføre ei.

Etter at Sverige innførte lova i 2018, gjekk antallet dømte overgriparar markant opp. FN har uttrykt sterk kritikk mot Noregs manglande evne til å gi overgrepsutsatte tilstrekkelig rettsvern, og peiker spesielt på at samtykke ikkje er sentralt i valdtektslova. Noreg må gjere som våre naboar og få ei samtykke lov no.

I Noreg rapporterer 1 av 5 kvinner å ha blitt voldtatt. Det er så enormt mange. Eg kan ramse opp fakta om omfanget av voldtektsproblemet i Noreg, og seie at ei samtykkelov kan bidra til endring. Men saken er jo at eg og vennene mine er redde. Mange har opplevd valdtekt før, mange tenker at det sikkert kjem til å skje. Å kjenne etter i kroppen, og tenke at loven ikkje forbyr nokon å forgripe seg på meg. At å ha seksuell omgang med meg, sjølv om eg openbart ikkje vil, er lovlig så lenge det ikkje er gjort med vald. Det kjennes utrygt, urettferdig og umenneskelig. Det er ikkje slik det skal kjennes å bu i Noreg.

Verken jury eller overgripar skal sitte og lure på om det er valdtekt når det ikkje var samtykke. Det er dumskap og latskap å ikkje forstå og bruke samtykke. Loven og normen, må vere samtykke.